Bovenbestuurlijke samenwerking van 3 vmbo's en 3 mr-en in Almelo
Drie verschillende schoolbesturen gaan in Almelo hun vmbo-opleidingen bundelen in een nieuwe school, het Alma College. De ‘moederscholen’ met havo en vwo blijven bestaan, leraren houden een aanstelling bij hun eigen bestuur. Hoe wordt het Alma College dan toch één vmbo-campus met goed geregelde medezeggenschap?
De aanleiding voor de verschillende besturen om de vmbo’s te bundelen is vooral het overeind houden van een breed onderwijsaanbod: samen kunnen de scholen straks acht van de in totaal tien verschillende profielen aanbieden, van zorg en welzijn tot en met motortechniek.
Door de krimp in de regio werd het voor de aparte scholen te kostbaar om dat brede aanbod in stand te houden. Het Alma College bestaat straks uit de vmbo-afdelingen van het Erasmus, Pius X en het Noordik. Die laatste twee delen al een gebouw, dat wordt verbouwd. Daarna past het Erasmus er goed bij en ontstaat de vmbo-campus.
Monique Op de Weegh zit als oop’er al jaren in de mr van het Noordik. “Bij bouw, wonen en interieur bijvoorbeeld hebben we nu maar 10 leerlingen per leerjaar. Dan is het natuurlijk erg kostbaar om het praktijkgedeelte overeind te houden. Een groot technieklokaal voor bijvoorbeeld houtbewerking op poten houden, de machines onderhouden en een docent die dan voor een paar leerlingen staat: dat is niet vol te houden. Geld en tijd uitgeven aan campagnes waarbij je elkaar als vmbo-scholen beconcurreert is niet wat wij willen. Dat geld moet naar goed onderwijs.”
Andere vestiging
Toch, toen de mr voor het eerst van de plannen hoorde ‘stonden we niet te juichen’, kijkt Op de Weegh terug. “Een deel van je leerlingen en collega’s verdwijnt naar een andere vestiging. Dat is natuurlijk vervelend. Maar als medewerkers zien wij ook de steeds kleinere klassen en merk je de gevolgen van de krimp. Dus iedereen zag ook de noodzaak: je wilt een goede en brede praktijkopleiding bieden voor leerlingen in Almelo.”
De mr werd door de eigen bestuurder in een vroeg stadium betrokken bij de plannen “maar het is natuurlijk toch lastig. Je hebt met drie verschillende besturen te maken. Pius X hoort bij het Carmel College en heeft een gmr, wij hebben alleen een mr. Soms is de één sneller met de communicatie dan de ander. Het stroomlijnen van de communicatie liet in het begin wel wat te wensen over.”
Volwaardig
Hoe gaat de medezeggenschap er straks uitzien? Het Alma College gaat werken met een bbmr, een bovenbestuurlijke medezeggenschapsraad – want de samenwerkende scholen houden hun eigen brinnummer. Vanuit elk van de drie scholen komen er twee personeelsleden in, plus een ouder en een leerling (de deelraad), zodat de nieuwe bbmr uit 12 leden zal bestaan. Wettelijk gezien heeft zo’n bbmr (nog) niet de mogelijkheid om bijvoorbeeld een geschil aanhangig te maken. Natuurlijk hoopt iedereen dat het nooit zo ver hoeft te komen, maar mocht dat wel gebeuren “dan moet de deelraad van de eigen school naar de geschillencommissie”.
Uitgangspunt is dat het Alma College een volwaardige school voor vmbo wordt, dus ook de avo-docenten blijven deelnemen. “Het idee is natuurlijk dat onze leerlingen straks helemaal niet merken dat er docenten van drie verschillende scholen rondlopen.”
Voor het in schooljaar 2022/23 zo ver is moet er nog een hoop gebeuren, verwacht de mr. “We willen er samen wat moois van maken, maar er zijn nog wel wat uitdagingen. Een paar wandjes eruit halen of een stukje bijbouwen is het probleem niet. De uitdagingen liggen op een ander vlak en daar zijn verschillende werkgroepen mee bezig.”
Zo is er de denominatie: het Erasmus is openbaar, het Noordik is christelijk en Pius X is katholiek. Het Alma College wordt niet openbaar, christelijk of katholiek. “Er is een identiteitscommissie opgezet die ervoor zal zorgen dat identiteit een goede plek krijgt binnen de nieuwe school.”
Arbeidsmarkttoelage
Ook de functiemix, het taakbeleid en contracten van personeelsleden zijn natuurlijk onderwerp van gesprek. Op de Weegh: “Besloten is dat medewerkers van het toekomstige Alma College een aanstelling bij hun eigen school houden. Maar secundaire en tertiaire arbeidsvoorwaarden kunnen natuurlijk nu verschillen, en dat wordt wel vreemd als je straks als collega’s op één school werkt.” Dat wordt nu al duidelijk, door de arbeidsmarkttoelage voor achterstandsscholen. “Medewerkers van Pius X krijgen die wel volgens de richtlijnen van het ministerie, maar het Noordik bijvoorbeeld niet. Terwijl we straks met dezelfde leerlingen werken. Daar gaan we als mr natuurlijk wel over nadenken.”
Vanuit de AOb werd geadviseerd om alle verschillende voorwaarden in aanstellingen in elk geval in kaart te brengen: “Dan zie je waar de verschillen zitten en weet iedereen waarover je praat”, zegt regiobestuurder Philippe Abbing. Dat gaat in elk geval gebeuren, zegt Op de Weegh. Ze stelt vast: “We krijgen het druk als mr. Je merkt ook dat de onrust op school toeneemt naarmate het Alma College dichterbij komt. Wie gaat er mee naar het Alma? En wie krijgt een aanstelling bij een andere vestiging van de moederschool? Ik ben zelf oop’er en je weet natuurlijk dat je straks geen drie roostermakers of zes conciërges nodig hebt. Mijn eigen functie, instructeur, wordt bijvoorbeeld op de andere twee scholen niet zo ingevuld als bij ons. Natuurlijk maken mensen zich ongerust waar en met wie ze straks hun werk gaan uitvoeren. Maar die onrust was er ook als er niets zou gebeuren, want we hebben wel met krimp te maken hier.”
Deelraadconstructie
Juridisch is het allemaal een hele kluif, zegt Abbing. Het lijkt soms erg theoretisch en misschien haarkloverij, maar het moet wettelijk straks allemaal wel kloppen. Er ligt weliswaar een advies van experts om de gang naar de geschillencommissie per school (en niet meer alleen per brinnummer) mogelijk te maken: dat is nu nog niet geregeld. “Dan moet je dus voorlopig die deelraad-constructie gebruiken.” En als vakbondsman zegt hij: “Het uitgangspunt moet toch zijn: gelijke monniken, gelijke kappen. Het wordt één school, dan hoort daar ook één taakbeleid bij. En dat de arbeidsmarkttoelage dan maar voor een deel van de docenten zou gelden, kán eigenlijk niet. Iedereen werkt straks met dezelfde leerlingen, dus het lijkt mij dat de andere besturen dan de twee jaar dat die toelage er is, even bij moeten plussen.”
Het belangrijkste is natuurlijk dat er kwalitatief goed vmbo overeind blijft in Almelo, stelt Abbing. “Daar moet je als mr op letten. Ook op de personele situatie; hoe gaat het lopen met de aanstellingen, je wilt niet een hele grote flexibele schil en personeel dat ‘rond kan worden gepompt’. Zorg als mr ook dat er ruimte is om op gezette tijden te evalueren, adviseert hij. “Je hoeft niet overal nu al een oplossing voor te hebben, maar houdt de processen in de gaten. Samenwerking moet natuurlijk geen bestuurlijk speeltje zijn, maar het onderwijs dienen.”
Lees ook:
Bovenbestuurlijke medezeggenschap
