Nieuw arbocontract? Laat kwaliteit zwaar wegen
Het jaarlijkse gesprek over preventie, arbeidsomstandigheden en gezondheid in de medezeggenschapsraad kan daadwerkelijke verbeteringen opleveren, als de mr-leden maar weten welke nieuwe mogelijkheden de wet biedt. Vier tactische tips van de AOb.
Verzuim kost geld, maar slecht begeleid verzuim laat de rekening pas echt oplopen. Toch weten sommige arbodiensten hun klanten te verleiden met offertes, te mooi om waar te zijn. Zodra het op handelen aan komt, krijgt de zieke medewerker te maken met zware druk om snel terug te keren naar de werkplek, wat de huisarts en behandelend specialist er ook van vinden. De Volkskrant beschreef vorig najaar nog hoe casemanagers, verzuimspecialisten en inzetbaarheidsmanagers de zieke werknemer bestoken met aanmoedigingen om snel weer aan de slag te gaan. Hoewel deze functionarissen niet de 4-jarige opleiding tot bedrijfsarts hebben gevolgd, merken de AOb en andere FNV-vakbonden geregeld dat zulke ‘cowboys’ wel rapporteren alsof ze bevoegde experts zijn - waarbij de belangen van de zieke in de knel raken.
Voor extreem voordelige arbocontracten geldt eigenlijk hetzelfde als voor koopjes op Marktplaats, zegt AOb-adviseur medezeggenschap Marcel Koning: “Als het te mooi is, kan het niet waar zijn. Gelukkig heeft de personeelsgeleding van de mr instemmingsrecht op de keuze van de arbodienst en op het contract. Aangezien dat contract moet worden aangepast nu de wet is gewijzigd, is dit voor mr-en het moment om verbeteringen te bereiken.”
De belangrijkste punten van aandacht:
- Verlengde arm: een bedrijfsarts mag taken uitbesteden aan andere medewerkers van zijn eigen arbodienst, maar daar horen afspraken bij over de grenzen, die ook aan het personeel van de school duidelijk zijn gemaakt. De ‘hulpjes’ van de bedrijfsarts hebben beperkt toegang tot medische dossiers en mogen geen diagnose stellen of rapport uitbrengen. Als het er echt op aankomt, moet iedere werknemer terecht kunnen bij de bevoegde bedrijfsarts, en dat geldt ook voor tijdelijk personeel, uitzendkrachten en zzp’ers. Contractueel aandachtspunt: hoe meer opties tot uitbesteden de aanbieder vermeldt, des te groter het risico dat werknemers nauwelijks contact hebben met de echte bedrijfsarts.
- Second opinion: elk contract met een arbodienst moet het recht van de werknemer op een tweede beoordeling beschrijven. De werknemer mag zelf kiezen uit een lijst van artsen of arbodiensten. Contractueel aandachtspunt: let erop dat er variatie zit in de alternatieven voor de eigen arbodienst, zodat de werknemer iets te kiezen heeft. Probeer invloed te hebben op de lijst door zelf kandidaten aan te dragen op basis van ervaringen van de achterban. Nog mooier is de keuze van een arts voor een second opinion volledig vrij te laten; probeer de overlegpartner zeker zo ver te krijgen. Lukt dat nog niet, let er dan op dat werknemers wel de vrije keus hebben als zij zelf de second opinion betalen, bijvoorbeeld via de eigen zorgverzekering. Leg vast dat ook zo een second opinion volwaardig meetelt.
- Werkplek: de bedrijfsarts heeft volgens de wet geen toestemming meer nodig om een kijkje te nemen op de werkplek en dat kan dus ook onverwachts gebeuren. Dit geeft de bedrijfsarts meer armslag bij zijn taak om preventief op te treden in situaties waarbij de gezondheid van het personeel in gevaar is. Contractueel aandachtspunt: krijgt de arbodienst voldoende tijd toegemeten voor preventieve activiteiten op de werkplek?
- Spreekuur: iedere werknemer moet met vragen over gezondheidskwesties op het werk terecht kunnen bij de bedrijfsarts. Dat kan bijvoorbeeld op een arbeidsomstandighedenspreekuur, te houden op een plek zonder pottenkijkers. De werknemer moet in alle vrijheid vragen kunnen stellen zonder vooraf toestemming te vragen voor het consult. Het moet zelfs mogelijk zijn om anoniem contact te leggen. Contractueel aandachtspunt: zijn de onafhankelijkheid van de bedrijfsarts en de geheimhouding van medische gegevens afdoende vastgelegd?
Advies
De recente vernieuwingen veranderen niets aan de relatie tussen de bedrijfsarts en de medezeggenschapsraad. Zij moeten elkaar al spreken over het beleid rond gezond en veilig werken, een overleg waarbij ook de arbo-preventiemedewerker aanschuift.
Medezeggenschapsraden die een mr-servicepakket hebben, kunnen met vragen over de vernieuwing van arbocontracten terecht bij de AOb.
