IKC-medezeggenschap (2): praktijk. We zijn nog zoekende’
Cindy Rijkse werkt als leerkracht/coach bij Integraal Kindcentrum Laterna Magica in Amsterdam IJburg. Ze maakt deel uit van de kc-raad. Die bestaat uit 8 mensen: 3 leerkrachten, 1 pedagogisch medewerker en 4 ouders namens zowel kinderopvang als onderwijs. Binnen de kc-raad is een aparte mr-kamer en een oc-kamer (oudercommissie) als er door één van de geledingen geadviseerd of gestemd moet worden.
Laterna Magica werkt met acht units voor verschillende leeftijdsgroepen. “De positie van de kc-raad is soms lastig”, zegt Cindy. “We willen als raad graag meedenken en meehelpen, maar veel gebeurt in de praktijk op het niveau van de diverse units. Daar ligt vaak de actie, minder bij ons als kc-raad.”
Units verdelen zelf onderling de taken, er is geen centraal taakbeleid waarover gestemd moet worden. Dat vindt ze ook goed, benadrukt ze. “De eerste stap is natuurlijk naar de eigen unit toe, of je nu ouder bent of personeelslid. We zijn als unit eigenlijk allemaal een minischooltje met pedagogisch medewerkers, leerkrachten, ouders en leerlingen. Bijna een grote familie: je gaat en staat er met z’n allen voor, in zo’n unit. Als het binnen je unit niet lukt kan je naar de kc-raad, maar in de praktijk gebeurt dat dus nauwelijks.”
Rekenmethode
Op de agenda van de raad staan altijd onderwerpen vanuit kinderopvang én onderwijs. “We praten overal samen over, alles wordt gedeeld en iedereen mag z’n zegje doen en feedback geven vanuit de eigen rol. Ik spreek en zie de pedagogisch medewerker van mijn eigen unit dagelijks, het is mijn naaste collega, geen ver-van-mijn-bedshow. Als we stemmen zou de kinderopvang over de eigen zaken moeten stemmen, maar eigenlijk komt dat stemmen in aparte kamers heel weinig voor.”
Belangrijke punt dat het afgelopen jaar aan de orde kwam was bijvoorbeeld de keuze voor een nieuwe rekenmethode, die het managementteam voorlegde. Zo’n methode wordt dan in alle units gebruikt. “Bij zo’n thema is vooraf een adviesgroepje rekenen betrokken waarin leerkrachten van verschillende units zitten. De beslissing wordt uiteindelijk teambreed genomen en komt niet meer aan de orde in de kc-raad.” Een ander onderwerp staat wel op de agenda van de kc-raad: trakteren. “Als onderwijs wilden we daarmee stoppen. We schrijven in principe gezonde traktaties voor, maar dan komen er toch kinderen met ongezonde dingen aan. Wat doe je dan? Je zegt toch niet tegen een kind: draai maar om, dus het sluipt er toch in. Het geeft veel gedoe. Ook bij ouders hoor, wát ze dan voor gezonds moeten trakteren. Eigenlijk hopen we dat we het erover eens zijn om ermee te stoppen. Er zijn genoeg andere manieren om kinderen in het zonnetje te zetten als ze jarig zijn.”
Stakingen
Als ouders en personeel samen optrekken in de kc-raad heeft meerwaarde, vindt ze. “Rond de stakingen hebben we als raad een extra bericht aan de ouders eruit gedaan: vanuit het personeel een toelichting waarom we gingen staken en vanuit de oudergeleding een steunbetuiging. Door de coronacrisis moesten er ineens snel leerlingaccounts aan worden gemaakt voor bijvoorbeeld Google Classrooms. Er is vooral vanuit de ouders dan extra aandacht hoe dat veilig kan, met aandacht voor de privacy en argwaan naar grote techbedrijven. Dan leggen we dat als kc-raad bij het mt neer: hoe hebben jullie daarover nagedacht? Als leerkrachten zijn we er daardoor ook meer mee bezig.”
Sinds kort is de directeur niet meer bij de hele kc-raadvergadering aanwezig: “Dat was eerst wel. En het zou misschien niet moeten, maar het praat als personeelslid toch soms wat makkelijker zonder dat een directeur erbij zit. Je zegt soms net iets makkelijker waar je over twijfelt.”
Het is voor de kc-raad nog een beetje zoeken naar hun rol, omdat veel zaken gedelegeerd zijn naar de afzonderlijke units, zegt Rijkse. “We groeien daar wel in. Worden actiever als het gaat over digitalisering, over ouderbetrokkenheid. We zoeken naar hoe we van meer betekenis kunnen zijn voor onze organisatie.”
Bufferfunctie
Dat zegt ook Diederik Diercks, ouder en voorzitter van de kc-raad. “We zijn zoekende: wat is de functie van ons als kc-raad, ook omdat alle units eigenlijk een soort zelfstandige entiteiten zijn.” Hij heeft ervaring in een ondernemingsraad en vindt het bijzonder dat in zo’n kc-raad zowel ouders als personeel vertegenwoordigd zijn. “Die hebben beiden soms toch andere belangen. Maar de combinatie is natuurlijk interessant en terecht. Alles wat van belang is voor het personeel, heeft indirect invloed op onze kinderen.”
Ouders hebben nu soms een bufferfunctie, merkt hij, en een andere verhouding met het management: “Een ouder als voorzitter werkt dan goed. Als de toenemende klassengrootte aan de orde komt, dan kan het voor het personeel lastig zijn om dat met het management te bespreken, maar ouders vinden daar natuurlijk ook wat van.”
Zeker met de coronacrisis waren het vooral de ouders die oog hadden voor de AVG-aspecten van onderwijs op afstand. “Alles moest vanwege corona snel en gisteren al geregeld zijn. We hoeven als kc-raad geen beleid te maken, maar we willen wel uitleg welke keuzes waarom zijn gemaakt.”
Initiatief
Hij ziet dat de kc-raad vooral zelf veel initiatief moet ontplooien in zo’n organisatie als Laterna Magica, met die zelfstandig opererende units, zegt Diercks. “Ik begrijp dat directie en unitleiders elke dag druk zijn en alle ballen in de lucht moeten houden. Je hebt binnen de organisatie te maken met acht zelfstandige units van zo’n 100 kinderen. Er wordt best veel gedeeld, maar soms ook niet. Elke unit worstelt soms ook met eigen zaken en pakt dingen, bijvoorbeeld het oudercontact, anders aan. De één gebruikt WhattsApp, de ander de mail, een ander intranet en zowel bij ouders als bij personeel hoor je soms: dat wíst ik helemaal niet. Daar kunnen wij als kc-raad denk ik wel een verbindende rol in gaan spelen. Aandacht vragen voor kennisdeling en verbinding tussen ouders en coaches, en ouders onderling.”
