Doe eens 3.0 in de medezeggenschap
Digitale transformatie is een actuele sleutelontwikkeling die de medezeggenschap niet moet laten liggen. Eerder ging de samenleving al van 1.0 naar 2.0 (van zenden naar communiceren). De volgende stap heet dus digitale transformatie en deze 3.0 vraagt nog meer van de interactie. Denk aan het koppelen en stimuleren van netwerken die dienstbaar zijn voor de eigen doelen.
Als voorbeeld een beschrijving van hoe het digitale werk van de politie is veranderd. Dat begon met voorlichting geven op een website en groeide uit naar systemen voor digitale dienstverlening: de burger kan online aangifte doen en overlast melden. Hun volgende stap is de integratie van beveiligingsnetwerken. Dat draait om camera’s thuis en op straat, buurtpreventie met sociale media en massamanagement bij evenementen. De politieman op straat is allang niet meer de basisvoorwaarde om de doelstelling ‘waakzaam en dienstbaar’ te realiseren.
Opvallend veel overheidsinstellingen en dienstverleners in het publieke domein buigen zich over deze transformatie. Bij scholen zie ik ook een beweging in die richting. Samenwerking met thuis is steeds belangrijker en digitale systemen als de elektronische leeromgeving (ELO) zijn er vaak al op ingericht. Ouders kunnen zo de vorderingen volgen en input geven op observaties van de leerkracht en het systeem. Het 10 minutengesprek wordt als het ware opgevolgd door een digitale voortdurende monitoring.
Dat iets digitaal kan, wil nog niet zeggen dat het ook gebeurt. Bij medezeggenschap zie ik 3.0 nog niet erg vaak, 2.0 ook maar beperkt en de 1.0 is bij sommige scholen eerder ‘omdat het moet’ dan dat het van harte gaat. Waar ELO’s, gekoppeld aan leerlingadministratie automatisch rollen toewijzen en nagedacht is over wat iemand wel en niet moet kunnen of zien, blijft het verkeer van medezeggenschap op de digitale snelweg beperkt. Soms komt dat door een schoolcultuur waar de schoolleiding alles wat gecommuniceerd wordt wil monitoren en medezeggenschap daardoor erg voorzichtig is geworden. Belachelijk natuurlijk!
Wettelijk gezien móét een medezeggenschapsraad verslag doen van zijn werkzaamheden en dat kan binnen de 1.0-opvatting van digitaal werken. Ik vind dat veel te mager. Maar wat als je meer wilt? Op eigen houtje 2.0 of misschien zelfs 3.0 opzetten kost veel tijd, zeker als de digitale ondersteuning beperkt is. Als digifiel ben ik er vaak ingetrapt om toch zelf iets in elkaar te sleutelen. Doe het niet, want dat kost mega veel tijd. Tijd die beter aan de inhoud gespendeerd kan worden.
Daarom pleit ik voor doordacht gebruik van bestaande digitale systemen waar de mr mag verwachten dat er ICT-ondersteuning is. Ga het gesprek aan over wat je wilt en stel ook de belangrijke vragen die misschien spannend zijn om te stellen. Heb je de basis veroverd, met ruimte om zelf aan de slag te gaan, dan wordt het veel makkelijker om niet alleen te zenden, maar juist medezeggenschap onderdeel van het bedrijfsproces te maken.
