De rol en rechten van de MR bij corona-maatregelen op school
Naast alle adviezen van het RIVM, de protocollen en het servicedocument Servicedocument funderend onderwijs coronavirus COVID-19 van OC&W is en blijft ook de Arbeidsomstandighedenwet van kracht.
In de Arbowet staat dat elke werkgever de uit het werk voortvloeiende risico’s voor de veiligheid en gezondheid van werknemers moet voorkomen. Ook wanneer de school voldoet aan het protocol en de adviezen van het RIVM opvolgt geldt er daarom de verplichting om na te gaan of er nog aanvullende maatregelen nodig zijn.Bijvoorbeeld vanwege de specifieke situatie i.v.m. het schoolgebouw, de leerlingenpopulatie, of de gezondheidstoestand van een of meer werknemers. Ook in het servicedocument en de protocollen wordt gewezen op deze ‘arboverplichtingen’.
Scholen doen dit door mogelijke risico’s in kaart te brengen en waar nodig maatregelen te treffen. Bij deze maatregelen heeft de P(G)MR instemmingsrecht. Deze wettelijke beleidscyclus heet de ‘risico-inventarisatie & -evaluatie’.
In de Arbocatalogus is per sector vastgelegd welke maatregelen de werkgever kan kiezen:
Het volgen van de catalogus is op grond van de geldende cao verplicht. In de catalogi staan bijvoorbeeld normen rond ventilatie (die zijn scherper dan op basis van het Bouwbesluit zoals het RIVM adviseert!).
Nieuw is de ‘Corona arbocatalogus vo’: Dit is een aanvulling op de Arbocatalogus VO, en is goedgekeurd door de Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie). De adviezen van het RIVM zijn verwerkt, en wordt doorlopend geactualiseerd. In de catalogus staat een uitgebreide checklist om per school de risico’s op coronabesmetting in kaart te brengen.
Wat zegt de Arbowet over de aanpak van Covid-19?
De Arbowet schrijft voor op welke wijze werkgevers risico’s voor de gezondheid van werknemers moeten aanpakken. Deze bepalingen gelden ook in de huidige situatie. De ‘arbo-verplichtingen’ voor de werkgever zijn:
- Vanuit de Arbowet heeft het schoolbestuur de plicht – voor zover dat redelijkerwijs kan worden gevergd – het werk zo te organiseren dat daarvan geen nadelige invloed uitgaat op de veiligheid en de gezondheid van de werknemer. Mogelijke risico’s moeten bij de bron worden aangepakt, d.w.z. dat de oorzaken van risico’s worden weggenomen. Alleen als dat niet mogelijk is, volgen andere, eerst collectieve en pas daarna individuele, beschermingsmaatregelen.
- Bij de keuze van de genomen maatregelen schrijft de Arbowet tevens voor dat deze zijn gebaseerd op de ‘stand van de wetenschap en professionele dienstverlening’. Voor wat betreft de Corona-maatregelen vertegenwoordigt het RIVM deze stand der wetenschap. Het RIVM stelt de richtlijnen op over de omstandigheden waaronder het veilig is om te (gaan) werken.
- Het is vervolgens aan het schoolbestuur om – samen met de pmr - de richtlijnen van het RIVM te concretiseren naar de specifieke schoolsituatie. Daarvoor moet het schoolbestuur eerst de (gezondheids)risico’s (laten) inventariseren en evalueren (RI&E) zodat duidelijk wordt welke maatregelen getroffen moeten worden. Dit kunnen zowel inrichting-technische alsook organisatorische maatregelen betreffen. Daarbij moet de werkgever bijvoorbeeld ook de psychosociale arbeidsbelasting (stress) t.g.v. het werken tijdens de Corona-pandemie inventariseren bij werknemers en daartegen maatregelen treffen.
Bij maatregelen ‘op het gebied van het veiligheids-, gezondheids- en welzijnsbeleid’ heeft de (g)mr hierbij instemmingsrecht. Maatregelen die specifiek gaan over de veiligheid van het personeel moeten met instemming van de p(g)mr worden gemaakt.
Werknemers hebben de plicht om de aanwijzingen van het schoolbestuur over veilig en gezond werken in de school op te volgen. Daarvoor geeft het schoolbestuur aan de werknemers voorlichting over de maatregelen die zij tegen de besmettingsrisico’s hebben getroffen en instructies over de wijze waarop zij de RIVM-richtlijnen moeten naleven. Het schoolbestuur ziet vervolgens toe op het naleven van de instructies. Ook geeft het schoolbestuur aan welke faciliteiten zij heeft getroffen voor werknemers met stress- en/of angst-gerelateerde klachten.
Omdat de situatie per school verschilt, blijven de te nemen maatregelen maatwerk! Het schoolbestuur zal, na toepassing van de adviezen van het RIVM en maatregelen die zijn beschreven in de arbocatalogus, ook nog (rest)risico’s moeten (laten) inventariseren en evalueren. Dit soort restrisico’s worden vaak pas zichtbaar na de opstart van de school en die kunnen ook dan pas worden geïnventariseerd. Ook voor deze knelpunten moet een oplossing worden gevonden om zo veilig mogelijk te kunnen (blijven) werken. Het uitvoeren van het protocol en eventuele eigen maatregelen, zijn aanvullingen op de RI&E en het Plan van aanpak van de school dat moet worden goedgekeurd door een gecertificeerde arbodienst/deskundige en waarop de p(g)mr instemmingsrecht heeft. In verband met de wettelijke verplichtingen op deze onderdelen van de Arbowet, is het goed om deze ook formeel vast te leggen. Omdat nu haast is geboden met het uitvoeren van de maatregelen, worden de p(g)mr-en opgeroepen zich flexibel op te stellen m.b.t. gestelde instemmingstermijnen en akkoord te gaan met een toetsing door een arbodeskundige op een door de preventiemedewerker geadviseerd moment binnen het reguliere toetsingstraject van de RI&E.
Lees ook: Rol pmr en arbo
