Bonus verdund, want het mag van de regels
Op alle scholen voor voortgezet onderwijs gelden gelijke rechten en plichten, maar dat ligt anders als het om voortgezet speciaal onderwijs gaat. Daar is namelijk de cao primair onderwijs op van toepassing, met zo nu en dan opmerkelijke gevolgen.
Zo zag het personeel van vier scholen voor speciaal onderwijs bij de stichting Viertaal een landelijk toegekende toelage verwateren doordat hun bestuur het geld verdeelde onder de medewerkers van alle elf vestigingen. Op bruto 1,2 miljoen euro maakt dat nogal wat uit: met 623 ontvangers in plaats van 194 ligt de individuele bonus een stuk lager.
Deze uniforme verdeling past niet bij de bedoeling van het ministerie van OCW, dat de zogeheten arbeidsmarkttoelage had bedacht in coronatijd. Op scholen waar het werk het zwaarst is moest het geld leerkrachten een steuntje in de rug geven bij het inhalen van corona-achterstanden. Een lijst van scholen met hoge achterstandsscores was aan de regeling toegevoegd. Eerlijk delen tussen alle scholen van een bestuur was niet de bedoeling, stond in de toelichting. Maar in dezelfde regeling zaten ook opties waarmee het bestuur het geld anders kan besteden, met betrokkenheid van de medezeggenschap.
Gebeurt dat mr-overleg per vestiging of centraal, is in zulke gevallen de vraag. Per locatie, vond de deelmedezeggenschapsraad van Viertaal Den Haag. Toch zette het schoolbestuur van dit conglomeraat voor speciaal onderwijs de kwestie na een consultatieronde op de agenda bij de centrale medezeggenschap. Die ging akkoord met gelijke verdeling van de arbeidsmarkttoelage onder al het personeel, omdat iedereen in het speciaal onderwijs een zware taak heeft in moeilijke omstandigheden.
“U heeft gedacht het eerlijker en beter te weten dan de minister”, kregen de schoolbestuurders kort voor de zomervakantie te horen bij de Ondernemingskamer van het Gerechtshof Amsterdam. Daar was de zaak in hoger beroep terechtgekomen na een tandenknarsend oordeel van de Landelijke Commissie Geschillen WMS. Die had het bestuursbesluit om formele redenen moeten steunen, maar schreef in haar uitspraak ook dat de uitkomst mogelijk in strijd is met het doel van de regeling.
Bij hoger beroep in medezeggenschapskwesties komt net als in het strafrecht alles nogmaals op tafel, maar de rechters van de Ondernemingskamer hebben weinig speelruimte. Hun opdracht is te beoordelen of de geschillencommissie de wet juist heeft toegepast, dus niet om belangen af te wegen. En daardoor botste de deelraad in feite tegen dezelfde muur als bij de geschillencommissie. Ook die zag geen mogelijkheden om inhoudelijk te oordelen en toetste alleen of de juiste paden van medezeggenschap waren gevolgd.
Terug bij af: in het voortgezet speciaal onderwijs geldt de cao primair onderwijs. En bij deze arbeidsmarkttoelage moeten schoolbesturen in het primair onderwijs conform de cao afspraken maken met hun gemeenschappelijke medezeggenschapsraad. Alleen in het reguliere voortgezet onderwijs is de medezeggenschap op vestigingsniveau aan zet. Voor de deelraad van Viertaal Den Haag is de uitkomst dus opnieuw teleurstellend: geen instemmingsrecht, de toelage blijft gelijk verdeeld worden onder alle medewerkers van de hele stichting.
